Sıklıkla Duyduğumuz Deprem Dayanıklılık Testi Nasıl Yapılır?

Deprem dayanıklılık testi, depremle ilgili pek çok acı tecrübeye sahip olan ülkemiz için önem arz eden bir konudur. Özellikle yakın zamanda İzmir gibi büyük şehirlerin başından da geçmiş olan bu doğal afet, kentleşmenin yüksek olduğu ve nüfus yoğunluğunun da bir hayli fazla olduğu yerleşim yerlerinde gerek firmaların gerekse de vatandaşların merak ettiği konuların başında gelmektedir.

Deprem esnasında nasıl hareket edilmelidir veya ne yapılması gerekir gibi birçok soruya can güvenliğinin sağlanması açısından yıllardır yanıt aranmaktadır. Ancak gözden kaçırılan asıl nokta, böylesine önlenemez bir afete karşı önceden alınacak tedbirlerin deprem sırasında yapılabileceklerden çok daha koruyucu nitelikte olduklarıdır.

Dolayısıyla olası bir deprem felaketinden önce ikamet edilen konutların depreme dayanıklı olup olmadığı konusunda fikir sahibi olmak elzemdir. Bu sebeple, yapı sektörünün lider firmalarından Villa Yapı olarak bugünkü içeriğimizde deprem dayanıklılık testi nedir, nasıl yapılır gibi kritik sorulara açıklık getireceğiz.

Deprem Dayanıklılık Testi Nedir?

Deprem dayanıklılık testi, içinde yaşamış olduğumuz veya herhangi bir sebeple uzun süreli vakit geçirdiğimiz yapıların olası deprem felaketlerine hazır olup olmadığını anlamak için yapılan birtakım tetkiklerdir.

Deprem kuşağında yer alan ülkemizde, yakın geçmişte pek çok şehirde deneyimlenen deprem ve yıkıcı etkileri, yapıların deprem konusunda nasıl bir risk altında olduğunun analiz edilmesinde en önemli etkendir. Bu nedenle, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve belediyelerin yanı sıra özel firmalar da uzun süredir bu alanda çalışmalar yürütmektedir.

Nüfusun önemli bir bölümü 20 veya 30 yaş üstü konutlarda yaşamını sürdürmektedir. Böylesine yüksek oranda insan topluluğu için derhal temin edilecek yeni ve deprem sonrası bir yaşam alanı bulunmadığından deprem dayanıklılık testi ve kentsel dönüşüm projeleri depreme karşı alınan önlemlerde önemli bir yere sahiptir.

Depreme dayanıklı yapıların özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak için Depreme Dayanıklı Evlerin Temel Özellikleri Nelerdir? başlıklı içeriğimizi okuyabilirsiniz.

Deprem Dayanıklılık Testi Nasıl Yapılır?

Miadını doldurmuş yaşlı ve hasarlı yapıların kentsel dönüşüm süreçlerinde ilk aşama elbette ki deprem dayanıklılık testi adımıdır. Yukarıda bahsettiğimiz kurumlar veya bu alanda profesyonel hizmet sağlayan kuruluşlar, deprem analizi ve risk raporunu yaptıkları incelemeler ışığında ortaya koymaktadır.

Binaların kat sayısı, zemin bölümü, kolon ve kiriş özellikleri baz alınarak yapılan hasar tespit ve risk belirleme çalışmaları neticesinde sağlamlık testi sonuçları elde edilmektedir. Bu aşamaların açıklamasına içeriğimizin devamında detaylı bir şekilde yer verilmiştir.

Ön İnceleme

İlgili kurumlardan gelen yetkililer, binanın varsa bodrum katında, temelinde, kolon ve kirişlerde gözlemler yapılarak ilk hasar tespitleri yapılabilir. Ancak bu yalnızca bir kontroldür ve ardından donatı tespiti ve karot testi gibi detaylı incelemeler yapılmaktadır.

Karot Testi

Yalnızca gözle yapılan incelemeler, dayanıklılık açısından doğru ve yeterli bir ölçüm sonucu vermeyecektir. Bu nedenle yapıların belli bölümlerinden örnekler alınarak üzerlerinde çalışma yapılır. Bu örnek alma işlemine ise karot testi adı verilmektedir. Deprem dayanıklılık testi süreçlerinde önemli bir rol oynamaktadır.

Karot testinin hemen öncesinde donatı tespit çalışmaları yapılır. Daha sonra karot testi için kritik katlardan en az 5 adet beton numunesi alınır. Bu numuneler genel olarak binanın taşıyıcı kolonlarından, kirişlerinden veya döşeme gibi alanlarından alınmaktadır.

Karot testi, ilgili bölümü silindir şeklinde delerek beton örneği alan karot makineleriyle yapılmaktadır. Karot testi, binaların deprem dayanıklılığını ölçmek amacıyla kullanılan en etkili yöntemlerden bir tanesidir. Betonu analiz ederek ve basınç testlerine tabi tutarak direnç ve kalite konusunda bilgi vermektedir. Böylelikle de risk konusunda tatmin edici sonuçlar sağlamaktadır.

Sismik Aletlerle Hasar Tespiti

Karot testine ek olarak yapılabilecek bir diğer inceleme yöntemi ise sismik aletler aracılığıyla hasar tespiti olabilir. Karot testine ihtiyaç duymadan veya betondan örnek alınması konusunda çekincesi olan mülk sahipleri için tercih edilir bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bu ölçüm yönteminde, yapının uygun görülen bölümlerinde duvara sismik cihaz yerleştirilerek beton dinlenir. Bu şekilde betondan elde edilen veriler sistemde karşılaştırılır. Ardından veriler analiz edilerek binanın deprem konusunda risk teşkil edip etmediği sonucuna ulaşılır.

Demir İncelemesi

Yapıların taşıyıcı elemanlarında kullanılan demirlerle ilgili aralık çap, adet veya aralık gibi önemli verilere röntgen yöntemiyle ulaşılabilmektedir. Öte yandan bazı betonarme yapılarda sıyırma işlemi aracılığıyla kullanılan demirin pas durumu ve dolayısıyla da risk yüzdesi tespit edilir.

Rapor Aşaması

Ortaya konulan tüm verilerin bir araya getirilerek incelenmesi deprem dayanıklılık testi uygulamasının son aşamasını oluşturmaktadır. Yapılan testlerin ardından mevcut yapının 3 boyutlu modeli bilgisayar ortamına yüklenir ve elde edilen veriler işlenir.

Bu rapor içerisinde binanın hangi bölümlerinin hasarlı olduğu, hangi kısımların nispeten sağlam nitelikte göründüğü ve ortalama kaç yıllık bir kullanım ömrüne sahip olduğu bilgileri yer almaktadır.

Tüm bu çalışmalar ve hazırlanan nihai rapor, yaşamınızı sürdürüyor olduğunuz konutun güvenli olup olmadığı konusunda açıklayıcı bir belgedir. Size sunulan sonuçlar, daha sağlam ve kaliteli bir yapıya taşınmak veya sahip olduğunuz mülkü kentsel dönüşüm imkanıyla deprem yönetmeliğine uygun bir yapıya dönüştürmek gibi mecburi durumlara sebebiyet verebilir.

Ancak güvenilir bir firma veya bakanlık destekli yetkililerin elinden çıkması gereken bu sonuç, yaşamınızın geri kalanında güvenliğiniz ve hayat kaliteniz açısından kilit rol oynamaktadır.

Prefabrik Yapılarda Deprem Dayanıklılığı

Deprem dayanıklılık testi nedir ve nasıl yapılır sorularının yanıtlarını detaylı bir şekilde ele aldık. Son olarak içeriğimizin bu kısmında, inşaat sektörünün yükselen değeri prefabrik evler ve deprem dayanıklılığı konusuna yer veriyoruz.

Prefabrik yapılar, üstün kalitede ve nitelikli parçalardan meydana gelen ve montajları fabrikada yapılan sağlam yapılardır. Yalnızca ev değil, hastane, okul, ofis, şantiye, yemekhane ve daha birçok alanda prefabrik ev teknolojisinden yararlanılmaktadır.

Prefabrik evler ve diğer yapılar, kullanılan malzemeler sayesinde, olumsuz hava koşullarına ve özellikle de deprem gibi yıkıcılığı yüksek ve öngörmesi imkansız doğal afetlere karşı dayanıklı yapı türleridir.

Prefabrik yapıların ne kadar süre kullanıldığına dair bilgi için Prefabrik Ev Ömrü Ne Kadar? konulu içeriğimize göz atabilirsiniz.

Uzun yıllardır sektörde hizmet veren Villa Yapı güvencesiyle, ihtiyacınız olan sağlam prefabrik yapılara kısa sürede sahip olmanın ayrıcalığını yaşayabilirsiniz.