İnşaatta Gabari Nedir? Gabari Nasıl Hesaplanır?

Trafik alanında da sıkça kullanılan gabari inşaatın yüksekliğini belirten bir terimdir. İnşaat ve emlak sektöründe bilinen bir terim olan gabari, bir yapının kaç kat olacağını ifade eder. Peki geniş anlamıyla inşaatta gabari nedir, nasıl hesaplanmalı ve gabari sınırlaması kaçtır? Villa Yapı olarak gabariye dair merak edilenleri paylaştık.

Gabari Nedir?

Yapılacak bir binanın belediye tarafından belirlenen yüksekliğine gabari denir. Azami boyuttaki bina yüksekliğini ifade eden gabari, binada olması gereken kat sayısını belirleyen bir terimdir. Gabari değeri belirlenerek arsadaki binanın kaç kat olacağı da ortaya çıkar. Gabari değeri, bölgeden bölgeye arsadan arsaya değişir.

Belediye tarafından belirlenen gabari değeri ve sınırlaması, gayrimenkulun değerini de belirleyen temel unsurlardan biridir. Gabari hesaplaması ve detayları belediye tarafından imar planında belirtilir. Eğer imar planı ile ilgili gerekli bilgilere sahip değilseniz İmar Planı Nedir adlı içeriğimize göz atabilirsiniz. Gabari ile birlikte emsal değeri de imar durumu ve planında geçer. Peki emsal ne demektir, gabari ile aralarında fark nedir?

Gabari ile Emsal Arasındaki Fark Nedir?

Gabarinin bir binanın yüksekliğini belirleyen bir değer olduğunu açıkladık. Gabari ile sıkça karıştırılan emsal ise bir binanın toplam inşaat alanını belirten bir kavramdır. Dolayısıyla gabari binanın kaç kattan oluşacağını ve yüksekliğini, emsal da binanın yer alacağı inşaatının toplam alanını ifade eder. Emsal ve gabari ile birlikte TAKS yani taban alanının arsa alanına oranı da hesaplanır. Gabari ile emsal arasındaki bariz farkı açıkladığımıza göre şimdi de gabari sınırlaması ve gabari değeri hakkındaki bilgileri paylaşalım.

Gabari Nasıl Hesaplanır?

İnşaat ve gayrimenkulde gabari hesaplanırken bildirilen maksimum yükseklikten 0,5 metrekare çıkarılır ve 3’e bölünür. Bir bölgede inşa edilecek binanın kat yüksekliği belirlenirken belediyede yetkili birimlerin belirlediği azami yani en yüksek değere bakılır.

Gabari 9.50 ne anlama gelir sorusunun cevabı da gabari hesaplamasında saklıdır. Genellikle belirlenen maksimum değer 9.5 metredir. Bu durumda 9.5 metreden 0.5 metre çıkarılır. Ardından 9 metrekare üçe bölünür. Böylece kat yüksekliğinin 3 kat olabileceği de ortaya çıkar. Burada belirlenen kattan daha yükseği yapılamaz ama düşüğü yapılabilir. Bir örnek üzerinden ilerlersek belirlenen azami gabari yüksekliği 7.5 metre olsun. Bu durumda;

• Bina çatı payını da belirlemek amacıyla 8.5 metrekareden 0.5 çıkarılır,
• Kalan değer yani 7 metrekare 3’e bölünür, elde edilen sayı 2.3’dür.
• Bu durumda kat yüksekliğinin maksimum 2 olması gerektiği ortaya çıkar. İşte bina kat yüksekliği 2’nin üzerine çıkamaz.

Gabari Kaç Olmalıdır?

Gabari nasıl hesaplanır sorusunu yanıtladığımıza göre şimdi bina yüksekliğinin kaç olması gerektiğine de bakalım. Gabari sınırlaması, belediyenin yasal olarak belirlediği maksimum kat oranlarını içerir. Yani gabarinin ne kadar olacağı belediyenin hazırladığı imar durumu ve planı neticesinde ortaya çıkar. Gabari ile birlikte yapının olmazsa olmazlarını içeren imar durumu ile ilgili bilgiler için de İmar Durumu Nedir adlı yazımıza göz atabilirsiniz.

Gabari Serbest Ne Demek?

Arsada gabari ne demek ve nasıl hesaplanır sorusunu yanıtladık. Peki gabari serbestliği neyi ifade eder? Bazı bölgelerindeki inşaatların yüksekliği için bir sınır tutulmaz. Bu inşaatlarda gabari yüksekliği belirlenmeden bina inşaat aşamaları başlayabilir. İşte bina yüksekliğinin serbest bırakılması da gabari yüksekliği olarak adlandırılır. Gabarinin sınırsız olduğunu ifade eden bu kavram H ile işaretlendirilir. H serbest diye bir ifade görürseniz bu gabari için herhangi bir yüksekliğin belirlenmediğini gösterir.

Prefabrik Yapılar İçin Gabari Uygulanır Mı?

Prefabrik ev ve yapılar da bir arsa üzerinde yer aldığı için imar durumu ve planına bağlıdır. Bu doğrultuda prefabrik yapılar için de gabari ve emsal hesaplaması söz konusudur. Prefabrik yapının inşa edileceği bölgenin temel imar koşullarına göre imar planı ve gabari hesaplaması belirlenir.

Aynı şekilde prefabrik yapılar söz konusu olduğunda da belediyenin ilgili birimleri tarafından gabari sınırlaması yapılır. Bununla beraber betonarme inşaat yapım aşamalarında olduğu gibi prefabrik yapının bulunduğu bölgeye göre belirlenen gabariden daha küçük bir oranda yükseklik seçilebilir. Genel olarak prefabrik konut yapı inşasında da imar durumuna uygun şekilde hareket etmek ve yasal prosedürlere uymak zorunludur.

İçeriğimizde inşaatta gabari nedir, ne işe yarar ve gabari sınırlaması nedir sorularını yanıtladık. İnşaat ve gayrimenkul sektörüne dair güncel bilgiler için blog sayfamızı da takip edebilirsiniz.